Hitna stanja

Traumatični događaji kao što su saobraćajne nesreće, ubodne i probodne rane, pad sa visine, borba između životinja — veoma su česta pojava u urgentnoj veterinarskoj ambulanti. Različita stanja organizma i povrede koje nastaju tom prilikom zahtevaju neodložnu intervenciju veterinara, te je dostupnost hitne pomoći za životinje u svako doba dana i noći od velikog značaja.

Jedan od najčešćih razloga zbog kojeg psi i mačke dolaze u urgentnu ambulantu jesu ujedne rane nastale prilikom „svađe“ sa drugom poznatom ili nepoznatom životinjom. Kod mačaka koje žive spolja, bilo stalno ili povremeno, česti su okršaji sa drugim mačkama zbog partnera (ukoliko životinja nije kastrirana/sterilisana) ili zbog teritorije.

U zavisnosti od mesta i izvora, krvarenja možemo da podelimo na unutrašnja i spoljašnja. Uzroci krvarenja mogu biti razni, najčešće su u pitanju traume (udarac kolima, borbe sa drugim životinjama, padovi sa visine). Takođe, od lokacije, izvora i obima krvarenja će zavisiti i simptomi koje životinja ima, te ćemo kod otvorenih krvarenja videti direktno izlazak krvi iz prirodnih ili stečenih otvora na telu, ali ukoliko je reč o unutrašnjem krvarenju, možemo samo da vidimo znake hemoragičnog i hipovolemijskog šoka, a kasnije u krvnim analizama ustanovimo anemiju i hipoproteinemiju.

U zavisnosti od mesta i izvora, krvarenja možemo da podelimo na unutrašnja i spoljašnja. Uzroci krvarenja mogu biti razni, najčešće su u pitanju traume (udarac kolima, borbe sa drugim životinjama, padovi sa visine). Takođe, od lokacije, izvora i obima krvarenja će zavisiti i simptomi koje životinja ima, te ćemo kod otvorenih krvarenja videti direktno izlazak krvi iz prirodnih ili stečenih otvora na telu, ali ukoliko je reč o unutrašnjem krvarenju, možemo samo da vidimo znake hemoragičnog i hipovolemijskog šoka, a kasnije u krvnim analizama ustanovimo anemiju i hipoproteinemiju.

Opekotine kod malih životinja predstavljaju traumatične povrede koje mogu da dovedu do oštećenja velike površine kože, potkožnog i mišićnog tkiva, te uzrokuju metaboličke poremećaje i poremećaje u funkcionisanju organizma u celini. Termičke povrede predstavljaju ozbiljno mehaničko oštećenje ćelija, često svih slojeva kožnog prekrivača.

Pregrevanje kod pasa i mačaka po toplom vremenu nije retka pojava, pogotovo u urbanim sredinama. Zbog težeg kontrolisanja termoregulacije i činjenice da nisu u mogućnosti da se rashlađuju znojenjem, ugroženiji su od nas kada je pregrevanje u pitanju. Životinje često ne mogu da se sklone na adekvatno mesto da bi se rashladile, ali i nepažnjom čoveka mogu biti izložene direktnom uticaju sunca ili visokim temperaturama bez mogućnosti adekvatnog zaklona (ostavljanje u automobilu po suncu, vezivanje na mestima direktno izloženim sunčevim zracima).

Hipotermija je pojam koji se odnosi na gubitak toplote u meri većoj nego što se ona u organizmu proizvodi. Pritom dolazi do spuštanja telesne temperature ispod nivoa koji je optimalan za homeotermne organizme. Hipotermija kod životinja može nastati primarno kao posledica izlaganja niskim spoljašnjim temperaturama, kada organizam ne može fiziološkim procesima da održi adekvatnu telesnu temperaturu.

Napadi se definišu kao nevoljna ponašanja koja nastaju usled abnormalne aktivnosti mozga. U osnovi, jedan abnormalni impuls “provocira” niz drugih abnormalnih impulsa i aktivnosti u mozgu. Ozbiljnost i dužina trajanja napada zavisi od količine signala koji se šire mozgom, kao i od brzine i mogućnosti centralnog nervnog sistema da ceo proces stavi pod kontrolu i obustavi napade.

Sinkopa predstavlja iznenadan kratkotrajni gubitak svesti sa gubitkom položajnog tonusa, nakon čega se životinja po pravilu u potpunosti oporavlja spontano. Termin predsinkopa je pojam koji opisuje slabost zadnjih ekstremiteta, generalizovanu slabost, ataksiju ili poremećaj svesnosti. Najčešće se javlja kao posledica kompromitovane cerebralne cirkulacije. Jedan od glavnih razloga za nastanak sinkope je poremećaj u srčanom ritmu (aritmije).

Prvi koraci u stabilizaciji urgentnih pacijenata su provera prohodnosti disajnih puteva i uspostavljanje normalnog paterna disanja. Ukoliko ovi parametri nisu u fiziološkim granicama, neophodna je intervencija veterinara i hitna pomoć pacijentu. Bez obzira koji je razlog otežanog disanja, pacijentu je potrebna terapija kiseonikom kako bi se stabilizovao i kako bi se omogućio dalji pregled i postavljanje dijagnoze.

Psi i mačke su radoznale životinje i neretko se desi, što više važi za pse nego za mačke, da pojedu neki predmet koji nije namenjen za ishranu. Često progutani predmet lako prolazi kroz jednjak, ali se zadržava ili u želucu ili u tankim crevima. Postoje i određena strana tela koja mogu da se zaglave i u samom jednjaku. Simptomi koji prate gutanje stranog tela su uporno povraćanje, gubitak apetita, opšta slabost, odsustvo defekacije ili manja količina tečnijeg fecesa.

Najčešći razlog za dolazak životinja u veterinarsku ambulantu su problemi sa gastrointestinalnim traktom. Simptomi oboljenja digestivnog sistema su veoma slični, bez obzira na etiologiju oboljenja. Razlozi za nastanak problema digestivnog trakta su brojni i mogu biti jednostavni, koji se ogledaju u jedenju hrane koja se teže vari u crevima i dovodi do blagih promena, preko infektivnih uzročnika, kao što su virusi, bakterije, paraziti, gljivice, ali i mnoga komplikovana i ozbiljna oboljenja, kao što su neoplazije i imunološka oboljenja digestivnog trakta.

Otežano ili onemogućeno uriniranje kod pasa i mačaka nastaje iz nekoliko razloga, a jedan od najčešćih je opstrukcija urinarnih puteva urinarnim kamenjem ili kristalima. Kod mačaka opstrukcija uretre, koja za posledicu ima nemogućnost ili otežano uriniranje, spada u sindrom pod nazivom FLUTD (Feline lower urinary tract disease) i česta je pojava u veterinarskoj praksi.