Reanimacija i stabilizacija
Reanimacija ili oživljavanje označava skup hitnih mera koje se koriste da bi se pacijentu koji je doživeo zastoj rada srca i/ili zastoj disanja – kardiorespiratorni arest, ponovno uspostavile vitalne funkcije. Osnovni cilj je dopremanje dodatnih količina kiseonika mozgu, srcu i ostalim vitalnim organima sve dok se složenijim medicinskim postupcima ne uspostavi adekvatna srčana akcija i spontano disanje.
Svaka reanimacija započinje sa nečim što zovemo Basic life support tj. osnovnim radnjama koje preduzimamo da bi se ponovo uspostavile vitalne funkcije pacijenta. Veoma je važno da pristup svakom pacijentu bude timski i dobro uvežban, da svaka osoba koja učestvuje u procesu reanimacije tačno zna koji je njen zadatak i da postoji tim lider koji koordiniše celim procesom.
Kod izvođenja reanimacije, najveći broj postupaka se izvodi simultano, te je zbog toga koordinacija veoma važna, ali bez obzira na to, postoji redosled procedura koje se izvode, i podrazumevaju sledeće:
- Provera i uspostavljanje prohodnosti disajnih puteva (Airway) – da bi omogućili da kiseonik stigne do pluća, veoma je bitno da se proveri da li postoji nešto što blokira disajne puteve. Životinju je potrebno intubirati i na taj način omogućiti za početak manuelnu ventilaciju. Ukoliko postoji blokada disanjih puteva koju ne možemo ukloniti trenutno, potrebno je izvršiti traheotomiju.
- Disanje „umesto“ pacijenta (Breathing) – nakon što je životinja intubirana, potrebno je da manuelno uz pomoć ambu-baga ili preko mehaničkog ventilatora Ubacivati svež vadzuh u pluća pacijenta
- Uspostavljanje cirkulacije (Circulation) – početak reanimacije kardiovaskularnog sistema podrazumeva kompresiju grudnog koša životinje, a sam način izvođenja će zavisiti od vrste i veličine životinje. Masaža srčanog mišića, pored indirektnog načina kompresijom grudnog koša, može se ostvariti i direktnom masažom srca u toraksu životinje.
Pored Basic life support-a koja je uvod i početak procesa reanimacije, pristupa se i naprednim tehnikama oživljavanja – Advanced life support koje podrazumevaju primenu određenih lekova i uređaja (defibrilatora) a sa ciljem da se ponovo uspostavi spontana cirkulacija i stabilizuje kardio-pulmonalni sistem i normalizuje dotok kiseonika do tkiva i ćelija.